Senat kengashi prezident taqdimnomasiga muvofiq Markaziy banki boshqaruvi raisi lavozimiga Timur Ishmetovni tayinlash to‘g‘risida qaror qabul qildi. U bungacha prezident maslahatchisining birinchi o‘rinbosari lavozimida ishlab kelayotgandi.
Prezident Markaziy bank boshqaruvi raisi lavozimi uchun Senatga Timur Ishmetov nomzodini taqdim etdi. Avvalroq Mamarizo Nurmuratov bu lavozimidan ozod etilgandi. Bungacha Ishmetov prezident maslahatchisining birinchi o‘rinbosari lavozimida ishlab kelayotgandi.
Senat kengashi prezident taqdimnomasiga muvofiq Markaziy banki boshqaruvi raisi Mamarizo Nurmuratovni egallab turgan lavozimidan ozod etish to‘g‘risida qaror qabul qildi.
Shavkat Mirziyoyev Senatga Markaziy bank boshqaruvi raisi Mamarizo Nurmuratovni egallab turgan lavozimidan ozod etish to‘g‘risida taqdimnoma kiritdi.
Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmuratov onlayn kredit berish bo‘yicha yangi cheklovlar joriy etilganini izohlarkan, asosiy maqsad fuqarolar mablag‘larining xavfsizligini ta’minlash ekanini aytdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, regulyator bu cheklovlarni 2025-yil aprelidan keyin ham saqlab qolishni rejalashtirmoqda.
Mahalliy banklar yozdayoq AQSh sanksiyalariga uchragan O‘zbekiston kompaniyalari bilan operatsiyalarni to‘xtatdi, dedi Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmuratov. Uning so‘zlariga ko‘ra, nisbatan kuchli nazorat mamlakatga sanksiyalar xavfini kamaytirish imkonini bermoqda.
O‘zbekiston gaz, neft va benzinning asosiy qismini Rossiyadan import qiladi. Markaziy bank rahbari Mamarizo Nurmuratov ta’minotdagi bir mamlakatga qaramlik haqidagi savolga javob berib, bu xatar ekanini tan oldi va logistikadagi uzilishlar ichki narxlarga ta’sir qilishi mumkinligini ta’kidladi.
Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmuratov regulyator hisob-kitoblariga ko‘ra, valyuta kursi 1 foizga qadrsizlanishi inflyatsiyaga 0,3−0,4 foiz punkti darajasida ta’sir qilishi mumkinligini aytdi. U, shuningdek, kelasi yil oltin narxi hozirgidan qisman pasayishi kutilayotganini ta’kidladi.
2025-yil aprelida elektr energiyasi va gaz narxining o‘sishi inflyatsiya darajasini qo‘shimcha 1,5−1,8 foiz punktiga oshiradi va bu omil kelasi yil uchun inflyatsiya prognozida hisobga olinadi, dedi MB raisi. Shu bilan birga, maydagi narxlar o‘sishining ta’siri dastlabki hisob-kitoblardan yuqori bo‘lib chiqdi.
MB asosiy stavkasining 13,5 foizga tushirilishi pul-kredit sharoitlarining qat’iylik darajasiga sezilarli ta’sir ko‘rsatmaydi — uning “cheklovchi” xarakteri saqlanib qoladi, dedi MB raisi. Uning so‘zlariga ko‘ra, regulyatorning asosiy maqsadi joriy yil oxirigacha inflyatsiya darajasini 9 foizga tushirishdir.
2024-yilning birinchi yarmida O‘zbekistonga pul o‘tkazmalari hajmi 25 foizga oshib, 6,5 milliard dollarni tashkil etdi. Bu Markaziy bankning dastlabki prognozlaridan ikki barobar ko‘p. AQSh, Germaniya, Janubiy Koreya va Polshadan tushumlar keskin oshdi. Rossiyaning ulushi pasayishda davom etmoqda.
Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmuratov budjet taqchilligining inflyatsiyaga bevosita ta’sirini ta’kidladi, biroq regulyatorda bu ko‘rsatkichni pasaytirish vositalari yo‘qligini tan oldi.
Hukumat davlat kompaniyalari uchun valyuta operatsiyalarini amalga oshirish tartibini qattiqlashtirdi. Aprel oyidan boshlab ular xorijiy valyutadagi operatsiyalarni faqat asosiy hisobraqam ochilgan banklar orqali amalga oshirishi mumkin.
MB raisi Mamarizo Nurmuratov o‘zbek so‘mining 2023-yil birinchi choragiga nisbatan devalvatsiyasi yuqori bo‘lganini izohladi. Asosiy sabab — valyutaga bo‘lgan talabning ortishi va qarz to‘lovlarining ko‘payishi. U 25-aprelda so‘m dollarga nisbatan keskin (50 so‘mga) mustahkamlanganining sababini ham tushuntirdi.
2024-yilning birinchi choragida O‘zbekistonga transchegaraviy pul o‘tkazmalari hajmi oshdi. Bu haqda 25-aprel kuni bo‘lib o‘tgan matbuot anjumanida Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmuratov ma’lum qildi.
Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmuratov regulyator tomonidan jarimaga tortilayotgan banklar nomi nega ochiqlanmayotganini izohladi. “Aholida noto‘g‘ri tushuncha shakllanmasligi uchun bankning ichki faoliyati bilan bog‘liq holatlarda chora ko‘rilgan banklar nomini e’lon qilmaslikka qaror qildik”, — dedi u.
Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmuratov so‘nggi yillarda iqtisodiyot yuqori budjet taqchilligi sharoitidagi hayotga moslashgani va bu “og‘irlikni pul-kredit siyosatiga yuklayotganini” ta’kidladi. U fiskal konsolidatsiya zarurati va monetar siyosatning “ko‘tarilgan ovozi” haqida gapirdi.
Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmuratov regulyatorda nobank tashkilotlarga valyuta ayirboshlash shoxobchalari ochishga ruxsat berish niyati yo‘qligini ma’lum qildi. Shuningdek, u banklar valyuta ayirboshlash shoxobchalari sonini o‘z ehtiyojidan kelib chiqib ko‘paytirishini ta’kidladi.
Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmuratov to‘rtta bank ustav kapitalini o‘z vaqtida talab etilgan darajagacha oshirmaganini ma’lum qildi. “Poytaxt bank” sotuvga qo‘yilgani uchun unga nisbatan sanksiyalar qo‘llanmagan, yana ikkita bankka esa majburiyat qo‘yilgan.
Markaziy bank kelgusi yillarda pul-kredit siyosati ta’sirchanligini oshirishda imtiyozli kreditlash amaliyotini qisqartirish va bozor tamoyillari asosida shakllanuvchi foiz stavkalariga o‘tish borasida choralarni davom ettirishini bildirdi.
Qo‘shimcha imkoniyatlardan foydalanish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting